ميتسو نو كوكورو
" سه ذهن" آیکیدو، عبارتند از ذنشين "ذهن مقدماتی"، تسوشين "ذهن متمركز" و ذانشين " ذهن باقی یا ماندگار". در مقالههای ذن و بوديسم، مراحل و حالات ديگری نيز علاوه بر سه حالت اخير، وجود دارند.
ذِنشين
ذهن مقدماتی - رجوع میكند به مفهوم شين – گی – تای "ذهن، تكنيك، بدن" كه در آن بدن از طريق تمرينات و رژيم غذایی شكل میگيرد، قدرت تكنيكی از طريق اجراء صحیح تكنيكها بدست میآیند و قدرت ذهنی نیز از طریق اعتماد به نفس شکل میگیرد.
تسوشين
ذهن متمرکز- به مفهوم تن – چی – جين "محیط روحانی، نيروهای پیرامون، نيروهای انسانی، تكنيك يا استراتژی" كه در آن آگاهی و هوشياری نسبت به محاصره آنی و محيطی كه شامل برخورد بين انسانها و محيط اطراف آنها نيز میگردد، گسترش میيابد.
ذان شين " كانكن فوتاتسو نو كوتو" ویا "تسوكی نو كوكورو"
در ادبيات تفسیر میشود به "ذهن، قلبی ماندگار" یا "ذهن، قلبی منعكس كننده" و یا "ذهنی همانند ماه". معنای آن عبارت است از آمادگی كامل توأم با آرامش، تعادل و تداوم، هوشياری و آگاهی كه در آن " شخص در لحظه وجود دارد"ْ. حتی پس از اينكه يك تكنيك نواخته میشود، شخص بايد در حالت تعادل و هوشياری باقی بماند و فرم صحيح و تعادل را به بدن خود بدهد چنانكه همواره مراقب چيزهايی كه او را در اطراف و محيط زندگی محاصره میكنند، میباشد. اين حالت اغلب بدين شكل توضيح داده میشود "مراقب بودن هم با چشمها و هم با ذهن بصيرت". ذانشين اشاره ضمنی بر اجرای يك تكنيك دارد و در عين حال داشتن هوشياری كامل "باقي ماندن در حالت گارد" چنانكه آماده هستيد كه بر آنچه كه در اطرافتان میگذرد، پاسخی استراتژيك بدهيد. اين آمادگی بايد چنان باشد كه در صورتیکه حمله جديدی از حريف صورت گيرد و يا اگر حمله های ديگری از جهات مختلف وارد شوند، بتوانيد پاسخ مناسب بدهيد. اين شرايط ذهنی بايد در تمام مراحل كاربرد يك تكنيك، در شخص موجود باشد، چه در آغاز اجرای تكنيك و چه در ادامه آن و در هنگام كامل كردن و خاتمه دادن به يك تكنيك.
ذانشين همچنين رابطه با داشتن آگاهی و هوشياری نسبت به موقعيت شخص در داخل محيط و دنيای اطرافش دارد.هر كس به مردم اطرافش توجه میكند "به حركات و زبان اشارهای و صدای افراد و سيمايشان" و علت اين است كه هر كس احتياج دارد كه با مردم از نظر اجتماعی، سياسی، اقتصادی و روحی و روانی، ارتباط برقرار كند.
تِیشين
"ذهن ايستا"، "ذهن مغشوش" - هنگامی كه موضوعی در ذهن وجود دارد، در افكار، تميز و تبعيض به وجود میآيد و ذهن تحت تأثير قرار گيرفته و شخص قادر نخواهد بود بدون تعصب و گرايش به يك طرف حركت كند.
"شوشين" يا "نيونان شين"
"داشتن قلبی رئوف"، "ذهنی آغاز كننده"، "روحيه آغاز كننده" - رجوع میكند به تمايل و توانايی دريافت آگاهی به وسيله تمرين كردن با ذهنی كه عاری از تبعيضات ناشناخته است. بعبارتی حملهها و كاربرد تكنيكها هيچگاه يكسان نيستند. قفل كردن يا محدود كردن ذهن با نمونه هايی از حركات و عكسالعملها كه از قبل تعيين شدهاند، امكان تطبيق يافتن شخص را بسيار كم كرده و به او اجازه نمیدهند كه از فرصتهای ديگر برای فراگيری اصول جديد حركات استفاده كند. اصول اوليه و اساسی كه هر تكنيكی بر مبنای آنها ساخته شده بايد به طور كامل درک شوند، قبل از اينكه شخص بتواند در مورد صحت و سُقم آن قضاوت كند.
"موشین" یا "مونِنموشین"
ذن يعنی "ذهن خالی"، "ذهنی خالی و زلال" - ذهنی كه بر روی هيچ چيز متمركز نيست و برای هر چيزی باز و آماده است. داشتن چنين ذهنی به شخص آزادی و انعطافپذيری لازم را میدهد كه بر حسب موقعیتهای گوناگون، ناآگاهانه، عكس العمل نشان داده و يا بتواند خود را با آن تطبيق دهد. اگرچه اين تصويری از موشين است، ولی دقيقاً با آن يكسان نيست. شايد بتوان گفت كه در مرحلهای از موشين، میتوان از مفاهيم و تصاوير استفاده كرد، بدون اينكه به وسيله آنها مورد استفاده قرار گرفت.
هِجوشین
"صلح و آرامش پایدار ذهن"، "ذهن معمولی" - مرحله آرامش روحی در هنگام نبرد، مانند حالت ذهنی در هنگام انجام کارها و وظایف معمولی. تعادل، متانت و آرامش فکری. یکی از اهداف تمرین هنرهای رزمی عبارت است از تربیت ذهن به ترتیبی که قادر باشد بدون اختلال در کار خود با انواع گوناگون مصائب روبرو شود. ذهنی که به آسانی گیج و مضطرب نشود، آن ذهنی است که بتواند پاسخ مؤثر به تهدید کنندههای روانی و فیزیکی بدهد.
فودوشين " فودو نو سِیشين" يا "ميزو نو كوكورو"
"ذهنی استوار و ثابت"، "روحی استوار و ثابت" يا "ذهنی شبيه آب" – مرحلهای است كه در آن ذهن تحت تأثير نيروهای خارجی قرار نگرفته و حركت نمیكند، مرحله آرامش، تزلزل ناپذيری و متانت ذهنی. حتی هنگامی كه با موارد اضطراری مواجه میشويد. در اين مرحله، ذهن آرام بوده و چيزی نمیتواند آن را پريشان و گيج كند. ذهن آرام، مانند آبی است ساکن که همه چيز را به طور كامل در خود منعكس میكند. "فودوميو" يكی از فرشتگان محافظ بودا است كه در يك دست شمشير برای نابود كردن دشمنان دارد، بنابراين او نمايانگر دو جنبه بوديسم است، خرد، حكمت و معرفت "شمشير" و ترحّم و شفقّت "طناب". فودوشين عبارت است از تعليم و تربيّت ذهن، به ترتیبی كه ذهن بتواند خود را با شرايط مختلف تطبيق دهد، بدون اينكه خللی در اصول به وجود آيد.